Σ. Δρακουλαράκος: «Η πανδημία ανέδειξε τη σημασία της ενσυναίσθησης, της ειλικρίνειας και της ταχύτητας στην επικοινωνία»

Συνέντευξη στην Αναστασία Παρετζόγλου για το Fortune Greece (αναδημοσίευση)

Στέλεχος με πολυετή εμπειρία στην διοίκηση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εταιρική στρατηγική και επικοινωνία, ανέλαβε στις αρχές του 2019 τη θέση του Γενικού Διευθυντή Επικοινωνίας της εταιρείας Παπαστράτος. Η ένταξή του στο δυναμικό της ιστορικής καπνοβιομηχανίας, συνέπεσε με τον ριζικό επιχειρηματικό μετασχηματισμό της σε όλα τα επίπεδα.

Σε μια εταιρεία που την οδηγεί πλέον η τεχνολογία,  με όπλα την επιστήμη και την καινοτομία, ο Σταύρος Δρακουλαράκος βρέθηκε στο «γήπεδο» που λατρεύει.  Έχοντας θητεύσει σε κορυφαίες θέσεις για 15 χρόνια στον ταχύτερα αναπτυσσόμενο  όμιλο ψηφιακών μέσων στην Ελλάδα, του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος, ενθουσιάζεται με τον τρόπο που  οι νέες τεχνολογίες εξελίσσουν και επηρεάζουν τη ζωή μας.

Η κρίση της πανδημίας ανέδειξε την αναγκαιότητά τους σε όλα τα επίπεδα. Στην υγεία, στην εργασία, στην εκπαίδευση, στο εμπόριο, στο crisis management, στην επικοινωνία. Και αυτή ήταν μια εξαιρετική αφορμή για την «υβριδική» συζήτηση μαζί του, που έχει και στοιχεία live.

Κύριε Δρακουλαράκο, η κρίση της πανδημίας μας βρήκε όλους απροετοίμαστους. Οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν ταχύτατα σε ένα περιβάλλον που αλλάζει βίαια. Πώς επιτυγχάνεται αυτό;

Ο κορωνοϊός αποτελεί μια κρίση πρωτόγνωρη για την εποχή μας. Μια κρίση παγκόσμια που χτύπησε ταχύτατα την υγεία των ανθρώπων και την υγεία των επιχειρήσεων. Μέσα σε ελάχιστες ημέρες, απολέσαμε δεκαετίες συνηθειών σε επίπεδο συμβίωσης, κοινωνικών συμπεριφορών και επιχειρησιακών δεδομένων. Χάσαμε βιώματα ανακλαστικά, από τον τρόπο που χαιρετάμε, την απόσταση που καθόμαστε έως την όποια ασφαλή υπόθεση κάναμε κάθε μέρα για την επόμενη.

Η επιστήμη το έχει διαπιστώσει αυτό το φαινόμενο, καταγράφοντας πέντε στάδια μετά από απώλεια: Άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη, αποδοχή. Όπως στη ζωή, έτσι και οι επιχειρήσεις καλούνται να διαβούν αυτά τα στάδια όσο πιο γρήγορα γίνεται, διότι μόνο έτσι θα κατορθώσουν να τα διαχειριστούν, προσαρμόζοντας τις πρακτικές τους τόσο κατά τη διάρκεια της απότομης αλλαγής όσο και κατά τη διάρκεια της νέας κανονικότητας.

Δείτε όλη την απάντηση on-camera στο βίντεο που ακολουθεί:

Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η μεγαλύτερη πρόκληση των επιχειρήσεων τούτη την ώρα;

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των επιχειρήσεων είναι να μην αφεθούν στην αδράνεια. Να μην οδηγήσει η όποια σημερινή «στασιμότητα» τις αποφάσεις της επόμενης μέρας. Δηλαδή, στην προσπάθεια μας να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει γύρω μας σε όλα τα επίπεδα, να μην ξεχαστούμε θεωρώντας ότι μπορούν να εξελιχθούν κανονικά, παρά τα νέα δεδομένα, όσες δράσεις είχαμε προγραμματισμένες.

Η στιγμή που όλα είναι αβέβαια είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να βασιστούμε σε αυτά που γνωρίζουμε ότι λειτουργούν τώρα, σήμερα: Να είμαστε έτοιμοι να ξεμάθουμε και να ξαναμάθουμε, να ακούμε και να μοιραζόμαστε με τους συνεργάτες μας, να αφουγκραζόμαστε τους αποδέκτες των μηνυμάτων μας, να φιλτράρουμε τη βιωσιμότητα κάθε νέας ιδέας και δράσης μέσα από την πραγματικότητα εκείνης της στιγμής. Πάνω απ’ όλα, να επιβεβαιώσουμε τις προτεραιότητες μας ως επιχείρηση – αυτές οφείλουν να είναι η πυξίδα μας σε κάθε απόφαση και κάθε επικοινωνία, αυτές θα μας καθοδηγήσουν μέσα από ένα περιβάλλον που αλλάζει πιο γρήγορα απ’ όσο θα χρειαζόμασταν σε κανονικές συνθήκες για να προσαρμοστούμε. Το να διαβάζουμε το «τώρα» θα μας βοηθήσει να μένουμε συνεχώς μπροστά, σε αυτόν τον αγώνα δρόμου ενάντια στο χρόνο και τις αντοχές μας.

Πόσο και από τι κινδυνεύει, κατά τη γνώμη σας,  το brand identity και το brand value σε περιόδους τέτοιας πρωτοφανούς κρίσης;

Κινδυνεύει από τα δυο άκρα. Την υπερβολική σιωπή και την υπερβολική φωνή. Δεν είναι στιγμή να σκαρφαλώσουμε σ’ ένα ψηλό σημείο, όσο κάτω από τα πόδια μας περνάει ένα τσουνάμι που σαρώνει ζωές, καριέρες, επιχειρήσεις, τομείς ολόκληρους με συνέπειες άμεσες και μακροπρόθεσμες ταυτόχρονα, περιμένοντας να καταλαγιάσει.

Η ταυτότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών και,  συνακόλουθα, η εμπορική τους αξία, κινδυνεύουν εφόσον αυτά επιλέξουν να σταθούν ακίνητα και να μην ακολουθήσουν τις εξελίξεις. Τόσο οι καταναλωτικές μας συνήθειες, όσο και ο τρόπος επιλογής τους αλλάζει. Οι επιχειρήσεις κινδυνεύουν να αποτελέσουν ανάμνηση αν λειτουργήσουν θεωρώντας πως οι αλλαγές αυτές είναι παροδικές. Είναι η στιγμή να ανατρέξουμε στα χαρακτηριστικά που αποτελούν την ταυτότητα του κάθε brand και ενεργοποιώντας τα  να διατηρήσουμε ψηλά την αξία του.

Τα brands, για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους και σε δεύτερο χρόνο την αειφορία τους, πρέπει να εναρμονιστούν με τις νέες συνθήκες. Να εξασφαλίσουν όσα ο καταναλωτής ζητά και να απαντήσουν στις απαιτήσεις του. Και να το κάνουν μιλώντας με έργα. Απευθυνόμενα στην ουσιαστική σχέση με τις ανάγκες του καταναλωτή, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τον κατανοητό πειρασμό της αυτοαναφορικότητας. Να το πω πιο απλά: Ο καταναλωτής ενδιαφέρεται ελάχιστα για τις δράσεις που πήρε η κάθε επιχείρηση και αφορούν μόνο το εσωτερικό της κοινό – αυτό που θέλει από εμάς είναι να ενεργήσουμε άμεσα, πρακτικά και – ιδανικά – να γίνουμε το καλό παράδειγμα συμπαρασύροντας και άλλους.

Κι αν κάτι είναι σίγουρο, αυτό είναι ότι το καταναλωτικό κοινό θα γυρίσει την πλάτη τόσο σε όλες τις επιχειρήσεις που απουσίασαν την ώρα της αντιμετώπισης του κορωνοϊού όσο και σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, που δεν προσαρμόστηκαν ώστε να έχουν αξία στη «νέα κανονικότητα» της μετά τον κορωνοϊό εποχής.

Με ποιους τρόπους καλούνται οι επιχειρήσεις να δείξουν έμπρακτη συμπαράσταση απέναντι στις κοινότητές τους;  Και ποιες είναι οι αρχές που διέπουν τις πρωτοβουλίες και δράσεις της εταιρείας Παπαστράτος;

Από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα στην Παπαστράτος, οι άνθρωποί της μου έδωσαν να καταλάβω ότι εδώ πρώτα πράττουμε και μετά επικοινωνούμε. Συνειδητοποιήσαμε ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, δεν ήταν η στιγμή να εξάρουμε τις δράσεις μας για το κοινό καλό, αλλά, αντίθετα, να σκύψουμε με προσοχή πάνω από το πρόβλημα, να ακούσουμε και να δράσουμε για να βοηθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, οικονομικές και εργασιακές. Με ψυχραιμία, με σύνεση και με χαμηλούς τόνους. Αλλά και με ευθύτητα: Τις πρώτες μέρες, όλοι πιέστηκαν, έτσι κι εμείς. Οι καταναλωτές δείχνουν πολύ μεγαλύτερη κατανόηση όταν μοιραστείς τα ζητήματα μαζί τους, καθώς και όσα κάνεις για να τα επιλύσεις, παρά όταν υποκρίνεσαι ότι όλα είναι τέλεια την ώρα που τα πάντα γύρω σου ανατρέπονται.

Οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις μας είχαν μια αρχή: Την άμεση και ουσιαστική συμβολή σε αυτό που είχε ως μεγαλύτερη ανάγκη η χώρα μας τη δεδομένη χρονική στιγμή. Αθόρυβα και αποτελεσματικά. Δεν αρκεί όμως η υλική ενίσχυση. Η κοινωνία έχει ανάγκη την καθεμία και τον καθένα από εμάς. Η δύναμη άλλωστε όλων μας  είναι το «μαζί» και το «εμείς». Είναι όταν αφήνουμε στην άκρη το «εγώ» και σηκώνουμε μανίκια κόντρα στον αόρατο εχθρό. Κόντρα στον κορωνοϊό.

Σήμερα, μιλάμε περισσότερο από ποτέ για την αξία της ατομικής ευθύνης. Η ατομική ευθύνη, όμως, δεν είναι ένα trend της εποχής. Μέσα σ αυτή τη νέα κανονικότητα, που εισέβαλε βίαια στις ζωές μας, στην Παπαστράτος αποφασίσαμε με μεγάλη χαρά να ανταποκριθούμε θετικά στο αίτημα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) και να συμμετέχουμε εθελοντικά  ενισχύοντας το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Σήμερα, 240 περίπου άνθρωποι μας, άμεσοι και έμμεσοι συνεργάτες μας συμμετέχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα  και γίνονται μέλη της μεγάλης ομάδας προσφοράς. Μαζί οδηγούμαστε προς το καλύτερο.

Συμμερίζεστε την άποψη ότι η  ηγεσία βρίσκεται σήμερα, περισσότερο από ποτέ, στο επίκεντρο; Και εάν ναι, ποιες είναι οι αξίες που πρέπει να πρυτανεύουν τόσο μέσα στην επιχείρηση όσο και έξω, προς την κοινωνία;

Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, οι ηγετικές ομάδες χρειάζεται να γνωρίζουν ότι αυτό που θα τους βοηθήσει να κοιτάξουν μπροστά και να μη μείνουν στις εξελίξεις του χθες, είναι οι συμπεριφορές και οι νοοτροπίες, όχι κάποιο προκαθορισμένο σχέδιο αντίδρασης. Χρειάζεται να αναλάβουν δράση με σκοπό να κινητοποιήσουν και να καθοδηγήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση το σύνολο του επιχειρησιακού ιστού. Να ενεργοποιήσουν και να προβάλλουν τις αξίες της εταιρείας-ηγέτη, σε όλους τους εργαζόμενους και κατ’ επέκταση στην ίδια την κοινωνία.

Στην Παπαστράτος, επενδύουμε στον παράγοντα άνθρωπος και θεωρούμε, ότι η καθεμία και ο καθένας από εμάς κρύβει μέσα του έναν ηγέτη, που με τη σωστή καθοδήγηση μπορεί να μεταλαμπαδεύσει τις αξίες μας στην κοινωνία. Ενσυναίσθηση, επικοινωνία, ταχύτητα, είναι τα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν μια εταιρεία-ηγέτη. Και η πανδημία ανέδειξε τη κομβική σημασία που έχουν σήμερα, για το αύριο. Με την ενίσχυση και την προστασία των ανθρώπων τους. Η ενσυναίσθηση απέναντι στους συναδέλφους, στους συνεργάτες, στην κοινωνία είναι απαραίτητο συστατικό για κάθε απόφαση.

Με την υπεύθυνη και έγκυρη παρακολούθηση των βασικών δεικτών για το πώς και πού εξελίσσεται η πανδημία και ανάλογο προγραμματισμό των επιχειρησιακών σεναρίων χρησιμοποιώντας τόσο επιδημιολογικές όσο και οικονομικές εισροές.

Και ποιοι είναι οι βασικοί προϋποθέσεις της αποτελεσματικής επικοινωνίας σε τέτοιες κρίσεις;

Η επικοινωνία που χαρακτηρίζεται από διαφάνεια (περιλαμβάνει και το «Δεν γνωρίζω») και η σταθερή συχνότητα είναι βασικές προϋποθέσεις της εσωτερικής ηρεμίας και της εμπιστοσύνης απέναντι στους επικεφαλής. Και φυσικά με ψυχραιμία και παύση πριν από κάθε απόφαση. Η συζήτηση με συνεργάτες και ανθρώπους εμπιστοσύνης βοηθάει να ελέγχουν οι επιχειρήσεις τις υποθέσεις τους, να διορθώνουν τις ατέλειες των πλάνων τους και να τα εκτελούν με την απαιτούμενη αποφασιστικότητα.

Σε κάθε περίπτωση όμως, το σημαντικότερο είναι να παραδεχθούμε ότι οι πληροφορίες δεν είναι ποτέ πλήρεις όταν αντιμετωπίζουμε κάτι πρωτόγνωρο. Η παραδοχή αυτή είναι βασική προϋπόθεση για να κινηθούμε με ταχύτητα και να μη χαθεί χρόνος περιμένοντας την τελειότητα επί χάρτου.

Κύριε Δρακουλαράκο, σας ευχαριστώ!