O κρίσιμος ρόλος της επιστήμης και της τεχνολογίας στη νέα εποχή

Σε ένα κόσμο που αλλάζει ταχύτατα και δραματικά, η επιστήμη και η τεχνολογία ορίζουν την καθημερινότητα μας, γεννούν προκλήσεις και επισπεύδουν καταιγιστικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα. Ξεκινώντας από την παραπάνω ομόφωνη διαπίστωση ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος, Χρήστος Χαρπαντίδης, ξεκίνησε την -πολύ επίκαιρη - συζήτηση με την Εύα Καϊλή, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τον Δημήτρη Μανιάτη, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Upstream για το ρόλο της επιστήμης και της τεχνολογίας στη νέα εποχή.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Upstream επισήμανε εμφατικά ότι θεωρεί ότι η επιστήμη και η τεχνολογία, που έχουν έρθει στο προσκήνιο με πολύ έντονο τρόπο και που έχουν γίνει μέρος του καθημερινού μας διαλόγου, όριζαν ανέκαθεν τις εξελίξεις. Και ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι απλώς μια «απότομη» υπενθύμιση, για όλους μας, αυτού του γεγονότος. Μια άποψη που βρήκε σύμφωνους τους συμμετέχοντες, με την κ. Καϊλή να προσθέτει πως «Κάθε μεγάλη επιστημονική και τεχνολογική ανακάλυψη δημιούργησε τεράστια κύματα κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών και βοήθησε την κοινωνία να μετασχηματιστεί με ραγδαίες ταχύτητες. Θεωρώ ότι, αυτή τη στιγμή, βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο σημείο».

Η τεχνολογία ως μέσο εκδημοκρατισμού

Αφού αναφέρθηκε πρώτα στην ευθύνη που θεωρεί ότι έχουν οι εταιρείες στο να φέρνουν την τεχνολογία στον μέσο άνθρωπο με υπεύθυνο τρόπο, ο κ. Χαρπαντίδης έθεσε στους συνομιλητές του το κρίσιμο ερώτημα για το κατά πόσο η τεχνολογία αποτελεί μέσο εκδημοκρατισμού. Το συμπέρασμα που προέκυψε είναι ότι η πρόσβαση στην τεχνολογία αποτελεί όντως δυνητικά μέσο εκδημοκρατισμού, μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, με την προϋπόθεση πάντα ότι οι κυβερνήσεις την αντιμετωπίσουν ως ένα αγαθό και φροντίσουν να θέσουν το πλαίσιο ώστε να μην υπάρχει τεράστια συγκέντρωση δύναμης είτε σε συγκεκριμένες εταιρείες είτε σε συγκεκριμένα κράτη.

Ενώ ο κ. Μανιάτης, αντλώντας από την εμπειρία του ως CEO μιας εταιρείας τεχνολογίας που δραστηριοποιείται σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες (σε Αφρική, Λατινική Αμερική και νοτιοανατολική Ασία) επισήμανε ότι «Σε αυτές τις χώρες βλέπουμε την ραγδαία ανάπτυξη που έρχεται από την δυνατότητα που έχουν όλοι και περισσότεροι άνθρωποι να είναι online. Οι επιχειρήσεις έχουν την ευθύνη για το πως συμπεριφέρονται σε αυτούς τους ανθρώπους, πως τους φέρνουν σε επαφή με την τεχνολογία και πως τους προστατεύσουν από τους κινδύνους που αυτή εμπεριέχει. Πρέπει να επιλέξουν αν θέλουν να είναι από την μεριά όσων ωφελούνται από την ανάπτυξη και την πρόοδο της τεχνολογίας ή από την μεριά εκείνων που επωφελούνται από τα κενά που υπάρχουν. Κάτι που έχει να κάνει και με το σύστημα αξιών που έχει ορίσει η ηγεσία κάθε επιχείρησης».

Το κενό στις ψηφιακές δεξιότητες

Ξεκινώντας από την διαπίστωση ότι ο ψηφιακός αναλφαβητισμός αποτελεί μείζον ζήτημα σε ατομικό, εταιρικό και επίπεδο χωρών και Ε.Ε., ο κ. Χαρπαντίδης κατεύθυνε την συζήτηση προς το κενό στις ψηφιακές δεξιότητες που υπάρχει και το οποίο είναι αναγκαίο να καλυφθεί.  Η κ. Καϊλή, με την ιδιότητά της ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τόνισε την ανάγκη να μεταβούμε σε ανθεκτικά οικονομικά μοντέλα, που έγινε εμφανής τον καιρό της πανδημίας, η οποία περνάει μέσα από τον άμεσο μετασχηματισμό και την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων εκ μέρους των επιχειρήσεων ώστε να μπορέσουν να μετασχηματιστούν, να μεταβούν σε αυτό το νέο ψηφιακό κόσμο και να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο  οικοσύστημα τεχνολογίας και καινοτομίας. Αναλύοντας στην συνέχεια τη σημασία διαμόρφωσης του σχετικού πλαίσιού κανόνων, την προσπάθεια δημιουργίας συνέργειας μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων και την χρηματοδοτική στήριξη για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και τον τερματισμό διαρροής επιστημόνων σε αγορές εκτός Ε.Ε.

Η τηλεργασία ως ευκαιρία και πρόκληση για το Brain Gain

Η ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας στην προσέλκυση ανθρωπίνου δυναμικού ως αποτέλεσμα της δεδομένης εδραίωσης και ενίσχυσης του μοντέλου της τηλεργασίας και η ταυτόχρονη ευκαιρία και πρόκληση που αποτελεί αυτή για τις ελληνικές επιχειρήσεις ήταν, όπως το κατέγραψε ο κ. Χαρπαντίδης, το κεντρικό συμπέρασμα που προέκυψε από το σχετικό σκέλος της συζήτησης.  Με τον κ. Μανιάτη να επισημαίνει πως η τηλεργασία αποτελεί ευκαιρία για να προσελκύσουμε ανθρώπους να δουλέψουν στην Ελλάδα, αλλά από την άλλη σημαίνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται στην θέση να ανταγωνίζονται -ξαφνικά και ραγδαία- με επιχειρήσεις του εξωτερικού που έχουν να έχουν ένα πολύ μεγαλύτερο μισθοδοτικό κόστος. Κάτι που τους δίνει την δυνατότητα να αντλήσουν καταρτισμένο προσωπικό από την Ελλάδα και ευρύτερα από την Ευρώπη. Μια πρόκληση που σημαίνει ότι θα πρέπει οι ελληνικές επιχειρήσεις να αναπτυχθούν περαιτέρω ώστε να είναι ανταγωνιστικές, όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα, σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο.

Στον επίλογο της συζήτησης αυτό που βρέθηκε στο επίκεντρο ήταν ο ρόλος των μεγάλων και τεχνολογικά αναπτυγμένων εταιριών, που οφείλει να περιλαμβάνει το mentoring και την μεταφορά τεχνογνωσίας στις μικρότερες, προκειμένου να μετεξελιχθούν και να αποκτήσουν ανθεκτικότητα σε δύσκολες καταστάσεις, όπως η πανδημία. Με την κ. Καϊλή να δίνει ένα τόνο αισιοδοξίας δηλώνοντας πως «Αυτή την στιγμή θέτουμε τις βάσεις για το μέλλον. Προς το παρόν, οι επιλογές είναι στα χέρια μας για το πως θέλουμε αυτό να διαμορφωθεί. Θεωρώ ότι οι Έλληνες, με το δημιουργικό πνεύμα που έχουμε, θα μπορέσουν να κινηθούν ανάλογα και να προσαρμοστούν σε αυτές τις νέες συνθήκες».