Νέα έρευνα: Εμπόδιο η ελλιπής πληροφόρηση για τη μετάβαση σε ένα κόσμο χωρίς τσιγάρο

Τα στοιχεία δείχνουν πώς υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης στην κοινή γνώμη αλλά και ειδικότερα στους καπνιστές (τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό) για τους λόγους που καθιστούν το τσιγάρο επιβλαβές για την υγεία, καθώς και για τις διαφορές που έχει από τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα.

Αυτό αποτελεί ένα από τα βασικά ευρήματα της νέας μεγάλης διεθνής έρευνας, με τίτλο «Ελλιπής πληροφόρηση: μια μεγάλη απειλή στην πρόοδο για ένα μέλλον απαλλαγμένο από το τσιγάρο» (Misinformation: A major threat to smoke-free progress). Η έρευνα διεξήχθη από την ανεξάρτητη εταιρεία Povaddo, για λογαριασμό της Philip Morris International, με τη συμμετοχή 29.484 ενηλίκων από 26 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Ανάγκη για ενημέρωση για τις αιτίες που καθιστούν το τσιγάρο επιβλαβές

Συγκεκριμένα όσον αφορά την Ελλάδα, όταν το κοινό κλήθηκε να προσδιορίσει την κύρια αιτία ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα, μόνο οι μισοί απάντησαν σωστά (μόλις το 18% αναγνώρισε σωστά το υψηλό επίπεδο τοξικών ουσιών και το 33% την πίσσα που προκαλούνται από την καύση του καπνού). Η ελλιπής ενημέρωση φαίνεται να είναι σε μεγαλύτερο ποσοστό στο παγκόσμιο δείγμα, όπου εκεί μόνο το 41% απάντησε με ακρίβεια.

Επιπλέον το 27% των ενηλίκων γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα πιστεύει ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι περισσότερο ή εξίσου επιβλαβή σε σχέση με τα τσιγάρα, ενώ το 29% ισχυρίζεται το ίδιο για τα προϊόντα θέρμανσης καπνού.

Άξιο επισήμανσης είναι ότι το συγκεκριμένο ποσοστό είναι πολύ μικρότερο  σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά της λανθασμένης εντύπωσης που υπάρχει στο παγκόσμιο δείγμα της έρευνας. Συγκεκριμένα το 45% του γενικού πληθυσμού, σε διεθνές επίπεδο, εξισώνει ή θεωρεί αυξημένο τον κίνδυνο που προκαλούν τα εναλλακτικά του καπνίσματος προϊόντα (δηλαδή και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα προϊόντα θέρμανσης καπνού) σε σχέση με το τσιγάρο. 

Η αξία της σωστής πληροφόρησης για τις καλύτερες εναλλακτικές

Όπως είναι φανερό από τα παραπάνω, το ελληνικό κοινό εμφανίζεται πιο ενημερωμένο -σε σχέση με το παγκόσμιο δείγμα της έρευνας- τόσο για τις αιτίες που καθιστούν το τσιγάρο επιβλαβές όσο και για τον μικρότερο κίνδυνο που προκαλούν τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα σε σχέση με το τσιγάρο. 

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πώς το συντριπτικό 86% των ερωτηθέντων καπνιστών στην Ελλάδα (το αντίστοιχο ποσοστό στο παγκόσμιο δείγμα είναι 91%) αποδίδουν την απόφασή τους να κάνουν την αλλαγή σε μια καλύτερη εναλλακτική σε σχέση με το τσιγάρο στην ακριβή πληροφόρηση που είχαν.

Επιπλέον πάνω από 6 στους 10 καπνιστές στην Ελλάδα (64%) δηλώνουν στην έρευνα πως θα ήταν πιο πιθανό να στραφούν σε μια καλύτερη εναλλακτική λύση εάν είχαν σαφείς πληροφορίες σχετικά με το πώς αυτά τα προϊόντα διαφέρουν από τα τσιγάρα και ποια είναι η επιστήμη πίσω από αυτά. Το αντίστοιχο ποσοστό στο παγκόσμιο δείγμα είναι περίπου το ίδιο (63%). Κάτι που αναδεικνύει τη γενικότερη προδιάθεση σε διεθνές επίπεδο για μεγαλύτερη πληροφόρηση.

Η πραγματικότητα ωστόσο είναι ότι η πληροφόρηση για τις καλύτερες εναλλακτικές στην Ελλάδα παραμένει ελλιπής. Κάτι που αποδεικνύουν στοιχεία όπως ότι το 32% των ενηλίκων του γενικού πληθυσμού που είδαν, διάβασαν ή άκουσαν κάτι για προϊόντα χωρίς καύση τους τελευταίους έξι μήνες δηλώνουν ότι έλαβαν ασαφείς ή αντικρουόμενες πληροφορίες. Το αντίστοιχο ποσοστό στο παγκόσμιο δείγμα είναι ακόμη μεγαλύτερο, αγγίζοντας το 39%.

Ιδιαίτερα σημαντικό συμπέρασμα είναι αυτό που επιβεβαιώνει ότι η έλλειψη πληροφόρησης (σε ποσοστό 29%)  και η αβεβαιότητα για τα επιστημονικά δεδομένα (σε ποσοστό 34%)  αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες στην πρόοδο για μια κοινωνία χωρίς τσιγάρο. Συγκεκριμένα οι καπνιστές αυτούς αναφέρουν ως τον λόγο για τον οποίο δεν έχουν σκεφτεί να στραφούν σε εναλλακτικές λύσεις χωρίς καύση.

Η επιστήμη και η συνεργασία θα δώσουν τη λύση

Το τελικό συμπέρασμα που προκύπτει από το συνδυασμό όλων των παραπάνω ευρημάτων είναι πως το κοινό και θέλει και πρέπει να μπορεί να ενημερώνεται σωστά για τα καινοτόμα προϊόντα. Δεν είναι τυχαίο ότι το 79% του συνόλου των ερωτηθέντων (και στις 26 χώρες) συμφωνεί ότι οι ενήλικες καπνιστές που έχουν αποφασίσει να συνεχίσουν το κάπνισμα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση αλλά και ακριβείς πληροφορίες για τα εναλλακτικά μη καιόμενα προϊόντα. Μια άποψη που υποστηρίζεται και από το 87% όσων είναι καπνιστές και απάντησαν στην έρευνα.

Επιπλέον, το 83% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχουν την ευθύνη να παρέχουν στους ενήλικες καπνιστές πληροφορίες που βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία σχετικά με εναλλακτικές λύσεις χωρίς καύση του καπνού.

Είναι φανερό ότι η αξία της καλύτερης ενημέρωσης είναι κρίσιμη προκειμένου να επιτευχθεί πραγματική πρόοδος στον κοινό στόχο για ένα μέλλον χωρίς τσιγάρο.