Αντικαπνιστικός Νόμος: Η Γνώμη των Εργαζομένων της Παπαστράτος

Κείμενο: Γιάννης Πανταζόπουλος, Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν (Aναδημοσίευση από LIFO)

Σε πρώτη φάση ακούγεται αντιφατικό μια καπνοβιομηχανία να στηρίζει ενεργά την αντικαπνιστική προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εντατικά στη χώρα μας αυτό το διάστημα. Ωστόσο, αν κάποιος εξετάσει προσεκτικά την πορεία της Παπαστράτος τα τελευταία χρόνια, θα αντιληφθεί ότι, τελικά, δεν είναι τόσο παράδοξο όσο φαίνεται.

Μια ιστορική καπνοβιομηχανία, που υπηρετεί τις τελευταίες εννέα δεκαετίες σταθερά την παραγωγή τσιγάρου, αποφασίζει, εν μέσω κερδοφορίας, να κάνει μια τεράστια στροφή, να πει «όχι» στο τσιγάρο, να σταματήσει την παραγωγή του στην Ελλάδα και να επικεντρωθεί, σε επίπεδο παραγωγής, σε καλύτερες εναλλακτικές για όσους δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κόψουν το κάπνισμα. Αιτία υπήρξε η δεκαετής επιστημονική έρευνα που έκανε η μητρική της εταιρεία, η Philip Morris International, η οποία καταδεικνύει ξεκάθαρα πως η καύση που πραγματοποιείται στο τσιγάρο είναι ο βασικός λόγος παραγωγής τοξικών ουσιών. Η αντικατάσταση, λοιπόν, της καύσης με τη θέρμανση του καπνού, μέσα από νέα προϊόντα, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα της Παπαστράτος τα τελευταία τρία χρόνια. 

Στην πορεία για την υλοποίηση του δικού της smoke-free οράματος, η Παπαστράτος από την αρχή έχει τοποθετηθεί στο θέμα της εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου, στηρίζοντας πρωτοβουλίες που λένε «όχι» στο τσιγάρο. Η smoke-free ΔΕΘ ή η μετατροπή της Αστυπάλαιας στο πρώτο πιστοποιημένο smoke-free νησί στον κόσμο είναι δράσεις που η Παπαστράτος υποστήριξε, ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα αυτό, πολύ πριν η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου γίνει της μόδας. 

Μιλήσαμε με τους ανθρώπους της εταιρείας για να δούμε τι πραγματικά σκέφτονται για το θέμα αυτό. Φαίνεται πως τόσο για τη διοίκηση της εταιρείας όσο και για τους εργαζομένους της η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου είναι όντως αναγκαία. Την αντιλαμβάνονται, πάνω απ' όλα, ως «ζήτημα πολιτισμού και σεβασμού στους γύρω μας, όχι ως θέμα περιορισμού και επιβολής προστίμων», όπως τονίζει η Νατάσα Φριλίγγου, lab analyst στην Παπαστράτος. 

«Εμείς, στην εταιρεία, τα τελευταία χρόνια είμαστε σε μια έντονη φάση αλλαγής. Αλλάζουμε προϊόν, αλλάζουμε όσα ξέραμε και αλλάζουμε και νοοτροπία. Χρειάζεται να τολμάμε να ανατρέπουμε όσα ήταν δεδομένα παλιά και να προσαρμοζόμαστε σε νέες συνθήκες. Είναι ξεκάθαρη η κοινωνική απαίτηση να υπάρξει μια άλλη διαχείριση στο θέμα του καπνίσματος. Πρέπει να πάμε προς τα κει και γρήγορα. Ο σεβασμός στον διπλανό μας θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητη αξία και να μην είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης» συνεχίζει η Νατάσα.

Οι εργαζόμενοι της Παπαστράτος αισθάνονται ότι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της «μάχης». Όπως χαρακτηριστικά μας δήλωσε ο Βασίλης Οικονόμου, στέλεχος του τμήματος Πωλήσεων της εταιρείας: «Θέλοντας να είμαστε μέρος της λύσης στο θέμα της διαχείρισης του καπνίσματος, κάνουμε ένα βήμα μπροστά. Πολλοί φίλοι στις παρέες μάς ρωτάνε: "Kαι γιατί δεν σταματάτε να πουλάτε τα προϊόντα σας;". Η απάντηση είναι απλή: το πρόβλημα δεν θα σταματήσει άμεσα. Οι καπνιστές θα στραφούν στα παράνομα και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται. Το μεγάλο θέμα είναι αρχικά οι καπνιστές να ενημερωθούν σωστά και να πειστούν να διακόψουν το κάπνισμα. Ας μη γελιόμαστε. Όλοι ξέρουμε τους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Θα υπάρξουν και πολλοί που δεν θα τα καταφέρουν και άλλοι που δεν επιθυμούν να διακόψουν. Γι' αυτούς πρέπει να υπάρχει μια καλύτερη εναλλακτική σε σχέση με το τσιγάρο. Εκεί αναλαμβάνουμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης». 

Λίγες μέρες μετά την παρουσίαση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του Καπνίσματος επισκεφτήκαμε τις εγκαταστάσεις της Παπαστράτος για τις ανάγκες του άρθρου. Από την είσοδο κιόλας, η smoke-free κουλτούρα γίνεται εύκολα αντιληπτή. Το μαρτυρούν και οι ευδιάκριτες σημάνσεις με τα smoke-free μηνύματα. «Κρυφακούγοντας» τις συζητήσεις των εργαζομένων στο κεντρικό εστιατόριο, στα γραφεία της διοίκησης, στο λιθογραφείο, στα εργαστήρια και στη γραμμή παραγωγής, καταλάβαινες ότι ο αντικαπνιστικός νόμος ήταν το θέμα της επικαιρότητας.

Έχει γενικευτεί η αίσθηση ότι πλέον, με την έναρξη της εφαρμογής του αυστηρότερου αντικαπνιστικού νόμου, τα δεδομένα, όσον αφορά τη διαχείριση του καπνίσματος, θα αλλάξουν σημαντικά προς το καλύτερο. Αυτήν τη διαπίστωση έρχονται να επιβεβαιώσουν δηλώσεις όπως αυτή του Παύλου Παπαδάκη, εργαζόμενου στο τμήμα Παραγωγής της Παπαστράτος, ο οποίος τονίζει ότι «στην αρχή είναι δύσκολο να αποδεχτείς ότι θα βγαίνεις έξω για ένα ποτό και δεν θα μπορείς να καπνίζεις στον χώρο όπου έχεις επιλέξει να πας. Ωστόσο, έτσι γίνεται για πολλά χρόνια τώρα και σε άλλες χώρες στον κόσμο. Δεν καταλαβαίνω γιατί στην Ελλάδα πρέπει να είμαστε πάντα η αρνητική εξαίρεση. Εξάλλου, στη χώρα μας ο καλός καιρός βοηθάει πολύ στο να είμαστε έξω και να καπνίζουμε, χωρίς να ενοχλούμε τους υπόλοιπους. Αν ο καθένας από εμάς δει το θέμα με υπευθυνότητα, θεωρώ ότι θα γίνει μέρος ενός νέου τρόπου ζωής, σαφώς αναβαθμισμένου». 

Χαρακτηριστική είναι και η τοποθέτηση της Εύης Κατσάρα, στελέχους του τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού της εταιρείας, που έρχεται να υπογραμμίσει ακριβώς την «αντίφαση» της smoke-free κουλτούρας που επικρατεί στην εταιρεία, λέγοντας: «Δεχόμαστε έντονη κριτική επειδή από την αρχή βγήκαμε με ευθύτητα και είπαμε ότι στηρίζουμε τον αντικαπνιστικό νόμο χωρίς εξαιρέσεις. Καταλαβαίνω τον σκεπτικισμό που μπορεί να υπάρχει εκ μέρους ορισμένων, επειδή ακριβώς είμαστε καπνοβιομηχανία, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι στην Παπαστράτος σταθήκαμε με μεγάλη συνέπεια λόγων και πράξεων απέναντι σε αυτό το θέμα. Η εταιρεία, όχι σήμερα, που το θέμα είναι στο επίκεντρο, αλλά αρκετό καιρό τώρα, είναι μεγάλος υποστηρικτής σημαντικών πρωτοβουλιών που ήθελαν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό σε σχέση με τον αντικαπνιστικό νόμο. Χιλιάδες ήταν οι επισκέπτες στη φετινή και περσινή ΔΕΘ που λάμβαναν ενημέρωση για τη smoke-free κινητοποίηση της έκθεσης και παροτρύνονταν να καπνίζουν μόνο στους ειδικά διαμορφωμένους εξωτερικούς χώρους. Αν αυτό δεν είναι εξέλιξη προς το καλύτερο, τότε τι είναι; Προσωπικά, αισθάνομαι καλά που η εταιρεία στην οποία εργάζομαι έχει πάρει θέση στο θέμα, χωρίς να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της».