Papastratos Talks: Τα ελληνικά δάση και οι προκλήσεις για την προστασία τους στην εποχή της κλιματικής κρίσης
Οι σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά δάση στην εποχή της κλιματικής κρίσης, καθώς και οι λύσεις που απαιτούνται για την προστασία και την αποκατάστασή τους βρέθηκαν στο επίκεντρο της σχετικής συζήτησης που έλαβε χώρα στο περίπτερο της Παπαστράτος στη φετινή ΔΕΘ.
O Θάνος Μπελαλίδης, Επικοινωνιολόγος και Ειδικός Βιωσιμότητας της Sympraxis και ο Ευάγγελος Γκουντούφας, Γενικός Διευθυντής Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το αυξημένο ενδιαφέρον κοινού και stakeholders συγκέντρωσε το fireside chat με συντονιστή τον Θάνο Μπελαλίδη, Επικοινωνιολόγο και Ειδικό Βιωσιμότητας της Sympraxis και συμμετέχοντα τον Ευάγγελο Γκουντούφα, Γενικό Διευθυντή Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην αυξανόμενη συχνότητα και ένταση των πυρκαγιών, την ανάγκη για ενισχυμένα μέτρα πρόληψης μέσω νέων τεχνολογιών, και την αειφόρο διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων.
Ποιες είναι οι απειλές για τα ελληνικά δάση
Ο κ. Γκουντούφας ανέδειξε τον άνθρωπο ως την κύρια απειλή για τα δάση, υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται συνεχής επένδυση στην πρόληψη των πυρκαγιών και την αναδάσωση. Αναφέρθηκε σε μύθους, όπως ότι καίνε τα δάση για να εγκαταστήσουν ανεμογεννήτριες ή να κατασκευάσουν οικόπεδα, κάτι που δεν ισχύει. «Όλες οι μεγάλες καταστροφές ξεκίνησαν από ανθρώπινη αμέλεια», σημείωσε, τονίζοντας ότι, παρά τις προειδοποιήσεις των ΜΜΕ για την επικινδυνότητα, οι πολίτες εξακολουθούν να πραγματοποιούν δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν πυρκαγιές.
Επιπλέον ο κ. Γκουντούφας αναφέρθηκε στη σημαντική συνεργασία με την εταιρεία Παπαστράτος για την αποκατάσταση των δασικών εκτάσεων και τόνισε τη σπουδαιότητα των δασικών οικοσυστημάτων. Συγκεκριμένα, η Παπαστράτος υλοποιεί σήμερα δύο από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές αναδασώσεις στη χώρα, ένα έργο ύψους 1 εκατ. ευρώ, υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναδασώσεων. Η πρωτοβουλία αυτή, που εντάσσεται στην ευρύτερη Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης της, περιλαμβάνει τη φύτευση συνολικά 70.000 δέντρων σε 1.000 στρέμματα πυρόπληκτων περιοχών της Αττικής (Άγιος Στέφανος, Πεντέλη), με την εταιρεία, εκτός από τη φύτευση των δέντρων, να έχει αναλάβει και την πλήρη φροντίδα τους μέχρι το 2026. Το 50% έχει φυτευθεί ήδη ενώ έχει ξεκινήσει και η Β’ φάση με τη φύτευση των υπόλοιπων 35.000 δέντρων.
Πότε χρειάζεται να κάνουμε αναδάσωση και ποια είναι η διαδικασία
Ο κ. Γκουντούφας αναφέρθηκε στη φωτιά του Έβρου, όπου κάηκαν 940 στρέμματα δασικών εκτάσεων, και εξήγησε ότι αποφασίστηκε να ανατεθεί στη WWF η μελέτη για την τεχνητή αναδάσωση της περιοχής. Τόνισε ότι η τεχνητή αναδάσωση είναι μια δύσκολη διαδικασία που πρέπει να γίνεται μόνο όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα φυσικής αναδάσωσης. Χρειάζεται εξειδικευμένη παρέμβαση για να επιλεγούν τα κατάλληλα και ανθεκτικά είδη δέντρων, ενώ η αναδάσωση απαιτεί μακροχρόνια συντήρηση για να είναι αποτελεσματική.
Κάτι που συμβαίνει στην περίπτωση των προγραμμάτων αναδάσωσης της Παπαστράτος, για την υλοποίηση των οποίων η εταιρεία έχει χρηματοδοτήσει όλες τις σχετικές μελέτες οι οποίες έχουν συνταχθεί από διακεκριμένους επιστήμονες με μεγάλη εμπειρία στο αντικείμενο. Οι αναδασώσεις πραγματοποιούνται αποκλειστικά σε διπλοκαμμένες εκτάσεις όπου η φυσική αναγέννηση δεν είναι εφικτή. Έτσι, η εταιρεία έχει εντοπίσει και υλοποιεί τα έργα σε εκτάσεις στις οποίες απαιτείται ανθρώπινη παρέμβαση. Η συνολική διάρκεια κάθε αναδασωτικού έργου είναι τρία χρόνια. Στη συνέχεια τα δέντρα μπορούν να επιβιώσουν χωρίς άλλη ανθρώπινη παρέμβαση.
Στη συνέχεια ο κ. Μπελαλίδης έθεσε το κρίσιμο ερώτημα: αυξάνονται ή μειώνονται τελικά οι δασικές εκτάσεις στην Ελλάδα; Με τον κ. Γκουντούφα να απαντάει ότι το ισοζύγιο των εκτάσεων δασικού χαρακτήρα είναι θετικό, με αύξηση των δασικών εκτάσεων. Εξήγησε ότι, σε αντίθεση με τις βόρειες χώρες της Ευρώπης, όπου υπάρχουν δασικές φυτείες για την παραγωγή ξύλου, στην Ελλάδα εφαρμόζονται επιλεκτικές υλοτομίες, με στόχο την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης.
Ποιες βελτιώσεις πρέπει να γίνουν στην πρόληψη των πυρκαγιών
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η τοποθέτηση του κ. Γκουντούφα στη συγκεκριμένη ερώτηση, ο οποίος σημείωσε ότι από τα τέλη του 2021 η ελληνική πολιτεία έχει επενδύσει σημαντικά στην πρόληψη πυρκαγιών, διότι η πρόληψη είναι πολύ πιο αποτελεσματική και λιγότερο δαπανηρή από την αποκατάσταση. Αναφέρθηκε στη χρήση τεχνολογίας, όπως τα drones, από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, τα οποία βοήθησαν στον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών, παρόλο που το καλοκαίρι οι θερμοκρασίες ήταν σταθερά υψηλές. «Καταφέραμε να σώσουμε πολλά οικοσυστήματα», πρόσθεσε. Επιπλέον, τόνισε ότι, καθώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται, η αειφορική διαχείριση των δασών πρέπει να αποτελεί άμεση προτεραιότητα, προειδοποιώντας ότι «χωρίς συντονισμένη δράση, οι καταστροφές θα γίνουν πιο συχνές και πιο έντονες».
