Χρ. Χαρπαντίδης: Η Ελλάδα μπορεί να γίνει παγκόσμιο κέντρο καινοτομίας

Συνέντευξη στον Γιώργο Μανέττα και το mononews.gr (Aναδημοσίευση)

«Άλλαξε τα πάντα… για πάντα» στην Παπαστράτος. Έκανε το μεγαλύτερο «disruption» που έγινε ποτέ στην ελληνική βιομηχανία: μετέτρεψε τη μεγαλύτερη και πιο ιστορική καπνοβιομηχανία της χώρας στη πιο σύγχρονη μονάδα παραγωγής heets στον κόσμο. Των θερμαινόμενων ράβδων καπνού για τα IQOS, τα οποία θεωρούνται το μέλλον του καπνίσματος. Εγκαταλείποντας δια παντός τα παραδοσιακά τσιγάρα ύστερα από 87 χρόνια! Και όλα αυτά έχοντας την απόλυτη στήριξη των κεντρικών της Philip Morris, την ώρα που η αβεβαιότητα εξακολουθούσε να επικρέμεται πάνω από τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Έναν χρόνο μετά την έναρξη της παραγωγικής διαδικασίας τα αποτελέσματα έρχονται να δικαιώσουν την επιλογή του.

Σήμερα, το εργοστάσιο στον Ασπρόπυργο αποτελεί την αιχμή της Philip Morris στον τομέα του IQOS, εξάγοντας πάνω από το 80% της παραγωγής σε περισσότερες από 10 χώρες. Ταυτόχρονα, διατήρησε ανέπαφες τις θέσεις εργασίας και έδωσε νέα προοπτική στην εγχώρια καπνοκαλλιέργεια.

Ο λόγος για τον διευθύνοντα σύμβουλο της Παπαστράτος, Χρήστο Χαρπαντίδη, ο οποίος μίλησε στο mononews.gr για τις δυσκολίες και τις προκλήσεις του μετασχηματισμού της Παπαστράτος, τη νέα εποχή του καπνίσματος, τον ρόλο της καινοτομίας αλλά και για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Έχει συμπληρωθεί ένας χρόνος από τότε που το εργοστάσιο στον Ασπρόπυργο ξεκίνησε την παραγωγή ράβδων καπνού για το IQOS. Νιώθετε πως ήταν σωστή κίνηση να προχωρήσετε σε αυτή την επένδυση; Μήπως ήταν καλύτερα να παραμείνετε σταθεροί στην παραγωγή των παραδοσιακών τσιγάρων;

Δεν μετανιώνουμε ούτε στιγμή. Πιστεύουμε ότι με την απόφασή μας να σταματήσουμε οριστικά την παραγωγή τσιγάρων και να επενδύσουμε στα καινοτόμα προϊόντα καπνού κάνουμε το καλό. Καλό όχι μόνο για την εταιρεία μας αλλά και για την οικονομία, την απασχόληση, την πρωτογενή παραγωγή, τις εξαγωγές, κυρίως όμως για την κοινωνία. Στόχος μας είναι να γίνουμε μέρος της λύσης στο παγκόσμιο πρόβλημα του καπνίσματος. Σήμερα κάνουμε αυτό ακριβώς, δίνοντας τη δυνατότητα σε εκατομμύρια καπνιστές να στραφούν σε καλύτερες εναλλακτικές σε σχέση με το τσιγάρο. Είναι μια απόφαση που δεν επηρεάζει μόνο κέρδη, τζίρους και πωλήσεις, αλλά και το αποτύπωμα που αφήνουμε πίσω μας, την ευθύνη μας απέναντι στις επόμενες γενιές για ένα αύριο διαφορετικό, καλύτερο, για όσο το δυνατόν περισσότερους.

Πόσο ικανοποιημένος είστε από τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα και την υποδοχή που επιφύλαξαν οι καταναλωτές στο νέο προϊόν;

Η υποδοχή στην Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντική. Σήμερα το μερίδιο αγοράς του IQOS πανελλαδικά ξεπερνά το 7% και μέρα με τη μέρα αυξάνεται. Περίπου 150.000 καπνιστές έχουν ήδη στραφεί στο νέο μας προϊόν, με ένα ποσοστό πάνω από 80% όσων το δοκιμάζουν, να κόβουν οριστικά το τσιγάρο. Όμως ο στόχος μας δεν είναι μόνο να αυξήσουμε τις πωλήσεις. Θέλουμε να ενημερώσουμε όσους συνεχίζουν να καπνίζουν σχετικά με τις εναλλακτικές που είμαστε σε θέση να παρέχουμε. Αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το σημερινό πλαίσιο στη χώρα μας είναι τεράστιο εμπόδιο. Σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Αγγλία και η Γερμανία, η Ελλάδα δεν φαίνεται πρόθυμη να αξιολογήσει αυτά τα προϊόντα – πολλώ δε μάλλον να τα αξιοποιήσει – σε μια προσπάθεια μείωσης της βλάβης που προκαλεί το τσιγάρο.

Τι περιλαμβάνει ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός για την ανάπτυξη του IQOS σε Ελλάδα και εξωτερικό; Εξετάζετε το ενδεχόμενο να προχωρήσετε σε κάποιες προσφορές, προκειμένου να φέρετε περισσότερους καπνιστές στο νέο προϊόν;

Σε κάθε αγορά η ζήτηση είναι αυτή που διαμορφώνει την προσφορά. Οι προοπτικές είναι πράγματι τεράστιες και τα μηνύματα που λαμβάνουμε πολύ αισιόδοξα, ωστόσο τα επόμενά μας βήματα θα καθοριστούν από την πορεία αυτών των προϊόντων. Πάντως σήμερα, μέσα από την μεγάλη επένδυση που πραγματοποιήσαμε στο εργοστάσιό μας στον Ασπρόπυργο, είμαστε σε θέση να καλύπτουμε τις ανάγκες τόσο σε επίπεδο εγχώριας ζήτησης, όσο και εξαγωγών. Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, προσφορές υπάρχουν στα καταστήματα και στο e-shop. Όμως τονίζω ξανά. Δεν θέλουμε να το αγοράσει κάποιος με αποκλειστικό κριτήριο το κόστος. Θέλουμε να είναι μια συνειδητή απόφαση, μια επιλογή που θα έρθει μέσα από την υπεύθυνη ενημέρωση και πληροφόρηση.

Πώς εξηγείτε τη μεγάλη απήχηση του IQOS στην Ιαπωνία;

Η Ιαπωνία είναι συνυφασμένη με την τεχνολογία και την καινοτομία. Δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στην βιομηχανία της, αλλά και στην κουλτούρα του κόσμου. Όσον αφορά το δικό μας προϊόν, οι Ιάπωνες ήταν οι πρώτοι που το γνώρισαν και το αξιολόγησαν. Η Ιαπωνία ήταν ένα δυνατό τεστ για εμάς, αφού εκτός από την αγάπη τους για την καινοτομία, φημίζονται και για τις αυστηρές τους απαιτήσεις. Και πόσο τιμητικό για την χώρα μας, να εξάγουμε καινοτομία στην χώρα της καινοτομίας – όταν περίπου το 60% της παραγωγής μας κατευθύνεται στην Ιαπωνία.

Είναι το IQOS και τα συναφή προϊόντα το μέλλον του καπνίσματος;

Ναι. Πιστεύω πραγματικά ότι τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα αποτελούν το μέλλον, για όλους αυτούς που επιθυμούν να συνεχίσουν να καπνίζουν. Σήμερα εκατοντάδες εκατομμύρια καπνιστές σε όλο τον κόσμο αναζητούν λιγότερο βλαβερές εναλλακτικές από το τσιγάρο και περισσότεροι από 6 εκατομμύρια έχουν υιοθετήσει το IQOS αφήνοντας πίσω τους το τσιγάρο.

Πριν από μερικές μέρες είπατε πως στην Philip Morris εργάζεστε για ένα μέλλον χωρίς τσιγάρο. Υπάρχει μέλλον για τις καπνοβιομηχανίες και, αν ναι, ποιο είναι αυτό;

Το μέλλον για τις καπνοβιομηχανίες βρίσκεται στην «αλλαγή πλεύσης» με οδηγό την καινοτομία. Αυτό δηλαδή που τόλμησε η Philip Morris International και η Παπαστράτος. Χρειάζονται επομένως επενδύσεις στην έρευνα, στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Χρειάζεται όμως και κάτι πιο ουσιαστικό. Να πάρεις την απόφαση να βρεθείς στην άλλη πλευρά. Να γίνεις μέρος της λύσης του προβλήματος. Δεν είναι εύκολο να προχωράς σε τόσο ριζικές αλλαγές. Ο εταιρικός μας μετασχηματισμός δεν αφορούσε μόνο την αντικατάσταση των μηχανών μας με καινούριες. Κληθήκαμε να αλλάξουμε τα πάντα για πάντα και πιστεύουμε ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό το έχουμε καταφέρει.

Με δεδομένη και την πρόσφατη εμπειρία σας, από την μεγάλη επένδυση στον Ασπρόπυργο, τι θα περιμένατε να δείτε ως άνθρωπος της αγοράς να αλλάζει προς το καλύτερο για τις επιχειρήσεις; Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα μεγαλύτερα αγκάθια για μια εταιρεία σήμερα στην χώρα;

Αυτό που επιθυμούμε όλοι είναι να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που θα έχει σταθερότητα και δεν θα είναι εχθρικό για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια σήμερα – όχι όμως το μοναδικό – είναι η γραφειοκρατία. Είναι άκρως αντιφατικό να θέλουμε επενδύσεις, θέσεις εργασίας και παράλληλα να συντηρούμε ένα γραφειοκρατικό σύστημα που «πνίγει» την ανάπτυξη.

Υπάρχει μια σειρά άλλων προβλημάτων που επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο αρνητικά κάθε επιχείρηση, ανάλογα με τον κλάδο και το μέγεθός της, όπως η φορολογία, το ενεργειακό κόστος, το μη μισθολογικό κόστος, κλπ.

Επιτρέψτε μου όμως να σταθώ σε κάτι άλλο. Στην απουσία σχεδιασμού για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Η χώρα μας έχει τεράστια δυναμική σε αυτόν τον τομέα. Διαθέτουμε ένα πολύτιμο επιστημονικό προσωπικό, εξαιρετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις που είναι πρόθυμες να επενδύσουν. Αυτό που λείπει από την εξίσωση είναι το σχέδιο, η στρατηγική που θα κάνει την Ελλάδα κέντρο παγκόσμιας καινοτομίας.

Τα τελευταία χρόνια δώσατε έμφαση στις startups και υποστηρίζετε πως είναι ο δρόμος για την επιστροφή της χώρας σε βιώσιμη ανάπτυξη. Μπορεί να έχουν μια τέτοια επίδραση στην ελληνική οικονομία ή μήπως τελικά είναι καλύτερα να εστιάσουμε στη ανασυγκρότηση της βιομηχανίας, η οποία θα δημιουργήσει άμεσα πολλές θέσεις εργασίας;

Είναι αλήθεια ότι μέσα από τις δράσεις μας δώσαμε έμφαση στην ενίσχυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Το κάναμε γιατί γνωρίζουμε ότι αυτές οι συνήθως μικρές επιχειρήσεις, με τις μεγάλες όμως ιδέες, αποτελούν το αύριο της επιχειρηματικότητας και ταυτόχρονα ένα τεράστιο κεφάλαιο για τη χώρα. Τώρα όσον αφορά στο ερώτημα «startups ή βιομηχανία;» η απάντηση είναι και τα δύο. Ο συνδυασμός βιομηχανιών που λειτουργούν με λογική startup εταιρειών και startup εταιρείες που έχουν πρόσβαση σε μεγάλα κεφάλαια είναι ιδανικός. Είναι μια σχέση win – win, την οποία το κράτος πρέπει να ενισχύσει.